OBEZİTENİN FARKINDA MISINIZ?

Son zamanlarda obezite bütün dünya çapında giderek artan çok ciddi bir halk sağlığı problemi haline gelmiştir. Nitekim Dünya Sağlık Örgütü (WHO) obeziteyi küresel bir salgın olarak değerlendirmiş ve bu duruma kısaca ingilizce bir kelime olan “globesity” adını vermiştir. 1975 yılından bu yana obezite, dünya çapında 3 kat daha fazla artmıştır. WHO verilerine göre, 2016 yılında dünya genelinde yetişkinlerin %13’ü (>600 milyon) obez, %39’u (>1.9 milyar) ise fazla kiloludur. Türkiye’de ise TURDEP çalışması II (Türkiye Diyabet, Hipertansiyon, Obezite ve Endokrinolojik Hastalıklar Prevalans Çalışması-II), 2010 verilerine göre; toplumun 2/3’ünün fazla kilolu veya obez olduğu saptanmıştır.

Obezite, vücudun yağ kütlesinin, yağsız kütleye oranının aşırı artması sonucu boy uzunluğuna göre vücut ağırlığının arzu edilen düzeyin üstüne çıkması olarak tanımlanmaktadır. Vücuttaki yağ miktarına ve dağılımına bağlı olarak hastalık riski artmakta, yaşam kalitesi ve süresi olumsuz yönde etkilenmektedir. Dünya’daki ölümlerin beşinci sıradaki temel nedeni fazla kilo ve obezitedir. Kilo fazlalığı iki kattan daha fazla olan kişilerde, sağlıklı kiloda olanlara göre ölüm riski 12 kat daha fazla bulunmuştur. Yine obezlerde, Tip 2 diyabet, hipertansiyon riski 3 kat daha fazladır. Beraberinde obezite ile kalp-damar hastalıkları, inme, kanser (meme, prostat, kolon, endometrium vb.), insülin direnci, osteoartrit, safra kesesi hastalıkları, enfeksiyon, reflü, uyku apnesi, solunum yetmezliği gibi hastalıklar ile psikolojik ve sosyal sorunlar da artmaktadır.

Aşırı ve yanlış beslenme, fiziksel aktivite yetersizliği obezitenin en önemli nedenleri olarak kabul edilmekle birlikte, genetik ve çevresel pek çok etmen de karmaşık bir şekilde sebepler arasında yer almaktadır. Obezite tedavisinin temelini diyet, egzersiz ve davranış tedavisini içeren yaşam tarzı değişikliği oluşturmaktadır. İlk altı aylık sürede ağırlığın %10 azaltılması, obezitenin yol açtığı sağlık problemlerinin önlenmesinde önemli yararlar sağlamaktadır.

Beslenme, obezite tedavisinde anahtar rol oynamaktadır. Bu konuda çok fazla diyet metodu geliştirilmiştir ve geliştirilmeye de devam edilmektedir. Ancak bu diyetlerin, sürdürülebilir olması ve kişiye sağlık anlamında fayda getirebilmesi için mutlaka bir diyetisyen tarafından, kişiye özel olarak planlanması gerekmektedir.